Сярод загінулых — Сяргей Ёсіфавіч Старынскі, нарадзіўся 27 сакавіка 1969 году, служыў шараговым у 32 асобнай мотастралковай брыгадзе (вайсковая частка 52892), быў памочнікам гранатамётніка. Загінуў 4 студзеня 2024 году.
Сяргей Аляксандравіч Краўчанка (нарадзіўся 17 сакавіка 1976 году, служыў малодшым сяржантам, быў гранатамётчыкам, загінуў 7 сьнежня 2024 году), Дзьмітры Анатолевіч Татарынчык (нарадзіўся 8 сакавіка 1974 году, стралок-памочнік гранатамётніка, загінуў 20 красавіка 2024 году) і Іван Мікалаевіч Кірдзяшкін (нарадзіўся 19 лістапада 1962 году, служыў у званьні яфрэйтара, загінуў 11 лістапада 2024 году) служылі ў 114-й асобнай мотастралковай брыгадзе.
Паводле праекту «Хачу жыць», 114 мотастралковая брыгада — адзін з найбольш «крывавых» падразьдзелаў расейскай арміі.
«Падразьдзел створаны з данецкай бандыцкай групоўкі „Ўсход“ пад камандаваньнем Аляксандра Хадакоўскага, былога камандзіра „Альфы“ СБУ ў Данецкай вобласьці. Праз жорсткае стаўленьне і адпраўку ў мясныя штурмы ягоных салдатаў у асяродзьдзі вайскоўцаў гуляе байка, што „ДНРаўскае“ камандаваньне брыгады працуе на Ўкраіну і дапамагае ўтылізаваць сваіх салдатаў», — адзначылі ва ўкраінскім праекце.
Апроч вялікіх баявых стратаў, брыгада вядомая жорсткім стаўленьнем да байцоў — іх кідаюць у «ямы» і «клеткі» і патрабуюць плаціць за невялікія парушэньні.
Што вядома пра загінулых
Грамадзянін Беларусі Іван Кірдзяшкін, які ваяваў на баку Расеі і загінуў ва Ўкраіне. Фота з пашпартнай базы, нададзенае ініцыятывай «Кібэрпартызаны».
У беларускай супольнасьці «Кібэрпартызаны» Свабодзе паведамілі, што Іван Мікалаевіч Кірдзяшкін набыў беларускае грамадзянства прыкладна ў 2009 годзе. Ён нарадзіўся ў Расеі, у пасёлку гарадзкога тыпу Тарбеева ў Рэспубліцы Мардовія. У Беларусі жыў у вёсцы Вераб’і каля Глыбокага, працаваў на глыбоцкай птушкафабрыцы, а таксама на прадпрыемствах «Віцебскаблгаз» і «Мэліявадгас». У 2021-м ён працаваў на сельскагаспадарчым прадпрыемстве «Мярэцкія», прынамсі да сярэдзіны 2021 году суджаны ня быў.
Зьвестак пра Дзьмітрыя Татарынчыка і Сяргея Краўчанку ў базе «Кібэрпартызанаў» няма. Прадстаўнікі супольнасьці не выключаюць, што яны таксама маглі набыць беларускае грамадзянства пасьля 2021 году або што іх пэрсанальныя зьвесткі, дадзеныя ўкраінскім бокам, з памылкамі. Зьвесткі пра Сяргея Старынскага пакуль правяраюць.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: КДБ: Беларусь удзельнічала ў 38 абменах паміж Расеяй і ЎкраінайВа ўкраінскім палоне зноў 9 беларусаў
Яшчэ адзін беларус — Ігар Антонавіч Сакалоўскі — здаўся ва ўкраінскі палон. Як паведамілі ў міжнародным праекце «НЕ ЖДИ меня из Украины», ён нарадзіўся 23 чэрвеня 1994 году, служыў у 82-м мотастралковым палку Ўзброеных сілаў Расеі.
У інтэрвію ўкраінскім журналістам ён паведаміў, што падпісаў кантракт у часе знаходжаньня ў сьледчым ізалятары ў Расеі.
«Мне пагражала дэпартацыя, я ўжо сядзеў у дэпартацыйнай камэры. Мне паабяцалі: „год там па „птушках“ (так называюць баявыя дроны. — РС) пастраляеш і пойдзеш дадому“. Праз тры месяцы паабяцалі адпачынак, але ніякіх адпачынкаў не давалі. Сказалі: ты — беларус, табе нічога ня трэба, ні адпачынку, ні ўзнагародаў», — сказаў ён.
Паводле яго, пасьля падпісаньня кантракту яго адправілі ў Ваўчанск Харкаўскай вобласьці. На гэтым кірунку ён ваяваў 21 дзень і бачыў шмат целаў загінулых расейскіх вайскоўцаў. Ігар Сакалоўскі сьцьвярджае, што яму ня раз пагражалі расстрэлам і патрабавалі плаціць грошы за неадпраўку на штурмы.
Беларус кажа, што ён плаціў грошы, а калі грошай не засталося, то яго пасадзілі ў хлеў, і, такім чынам, ён знаходзіўся «ў палоне» сваіх жа салдатаў. Ігар Сакалоўскі таксама паведаміў, што ягоная маці, якая жыве ў Беларусі, пасьпела напісаць скаргу пракурору, але не ўдакладніў, пракурору якой краіны — Беларусі ці Расеі, і паводле якога факту — падпісаньня кантракту або вымагальніцтва грошай.
«Я ня буду прыхоўваць, я сам здаўся ў палон, бо мяне адправілі на забой, забралі пашпарт і вайсковы квіток», — сказаў Ігар Сакалоўскі. Ён не ўдакладніў, што ён рабіў у Расеі перад заключэньнем кантракту з расейскай арміяй і дзе жыў у Беларусі да сваёй паездкі ў Расею.
Ігар Сакалоўскі стаў дзявятым беларусам, які цяпер знаходзіцца ва ўкраінскім палоне.
У межах вялікага абмену з Расеяй Украіна перадала сёлета чатырох палонных беларусаў, якія ваявалі ў расейскай арміі.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе на просьбу груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах вобласьцяў. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб’екты, расейцы пачалі бамбіць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фатаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяраў масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый і ў Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якіх Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпра, Кіева, Харкава, Адэсы і іншых месцаў. Дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя процілегламу боку тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ карпарацыі «Роснефть» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародзкай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі думку, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16–18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- У красавіку высьветлілася, што мірныя перамовы пакуль ня маюць посьпеху, а тым часам Украіна заявіла, што ведае імёны 155 кітайскіх наймітаў, якія падпісалі кантракты з Расеяй і пайшлі на вайну. Афіцыйны Пэкін заявіў, што сваіх грамадзянаў на вайну не адпраўляў, а наадварот, раіў жыхарам краіны трымацца падалей ад абодвух бакоў.
- Дзяржаўны ўкраінскі праект «Хачу жыць», які выконвае Каардынацыйны штаб у пытаньнях абыходжаньня з ваеннапалоннымі, у красавіку 2025 году апублікаваў прозьвішчы 742 грамадзян Беларусі, якія з 2023 году ваююць супраць Украіны на баку Расеі, зь іх 96 ужо загінулі.
- 1 чэрвеня на Дзень расейскай авіяцыі Ўкраіна правяла маштабную апэрацыю «Павуціньне». Служба бясьпекі Ўкраіны зладзіла ўдары па авіябазах па ўсёй тэрыторыі Расеі, зьнішчыўшы дзясяткі расейскіх вайсковых самалётаў. Дакладна невядома, адкуль кіраваліся гэтыя дроны і ці выкарыстоўвалі яны штучны інтэлект для нацэльваньня на расейскія самалёты. Паводле ўкраінскага боку, дахі грузавікоў, дзе хаваліся дроны, адчынялі дыстанцыйна, каб дазволіць квадракоптэрам узьлятаць.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.